08 jan Twintigers en dertigers op zoek naar het perfecte leven

Geschreven door: Lindy Oudenhuijsen

Op zoek naar het perfecte leven

Het is zover. Je zet je handtekening onder dat ene papiertje waar je vier jaar lang voor geknokt hebt. Je hebt het nu officieel gehaald. De wereld ligt voor je open zodra je de deur uitstapt. Met je diploma in de hand stap je het volwassen leven in. Opeens wordt je overvallen door angst omdat je niet meer weet wat je wilt in je leven.

Wil je gaan reizen? Maar waar ga je dan heen? Hoe kom je aan geld? Of wil je juist gaan werken? Wil je meteen al een vaste baan of juist nog ervaring op doen? Misschien wil je wel liever doorstuderen. Maar in welke richting? En heb je nog wel de energie en zin om een nieuwe opleiding te starten? Heb je er wel geld voor? Daarnaast wil je ook graag een huis kopen en hopelijk over een tijd samenwonen. Maar hoe kom je aan geld voor een huis zonder goede baan? En waar vind je die ene perfecte partner waar je nu al jaren naar op zoek bent? Hoe weet je dat die partner iets toevoegt aan jouw leven? Kun je er dan niet beter voor kiezen om het alleen te doen? En het belangrijkste van alles: Wat als je voor het ene kiest maar het andere laat vallen en dus nooit zult weten hoe het andere zal zijn?

De generatie hoogopgeleide jongvolwassenen van nu worstelen met levensvragen en vragen over de toekomst. Ze lopen vast in alle mogelijke keuzes die voor hen liggen. Deze keuzes kunnen voor veel stress zorgen. Jongvolwassenen weten daardoor niet meer wie ze zijn en wat ze nu precies willen in het leven. Wat veel van hen ook niet weten is dat het een bestaand fenomeen is, namelijk: de quarterlife crisis.

Aanleiding voor het schrijven van dit artikel is dat het mij opvalt dat niet alleen jongvolwassenen, maar voornamelijk ook professionals weinig afweten van het bestaan van de quarterlife crisis. Het is, in mijn ogen, van belang dat er meer aandacht komt voor de quarterlife crisis omdat jongvolwassenen vastlopen in hun keuzes en daarin niet serieus worden genomen. Uit onderzoek van Wijnants (2008) is gebleken dat jongvolwassenen worstelen met levensvragen van zo’n grote aard, dat ze er zelfs fysieke en psychische klachten van kunnen krijgen. Dit kan zorgen voor verlamming in het maken van keuzes. Jongvolwassenen vergelijken zich continu met andere leeftijdsgenoten, leggen de lat erg hoog en hebben ideaalbeelden waar zij aan dienen te voldoen. Daarnaast streven veel van hen naar het perfecte leven. Door deze factoren kunnen ze een laag zelfbeeld, faalangst, depressies en paniekaanvallen krijgen. Waardoor een burn-out al vroeg in de carrière van jongvolwassenen plaats kan vinden. Daarom is het van belang om jongvolwassenen te helpen en is het belangrijk dat er duidelijkheid komt over wat de quarterlife crisis precies inhoudt en welke methodieken daarbij kunnen helpen. Mijn vraag daarbij is dan ook: Wat is de quarterlife crisis en hoe kunnen professionals dit herkennen en jongvolwassenen helpen?

Verschil in generaties.

De quarterlife crisis heeft pas sinds enkele jaren naamsbekendheid. De generatie jongvolwassenen van nu is dan ook een soort overgangsgeneratie. De generatie van onze ouders (geboren voor 1975) hadden nog geen last van de quarterlife crisis. Ze hadden ook veel minder te kiezen. Het leven lag voor hen grotendeels al vast. Vroeger werden jongvolwassenen nog beperkt door geld, de gemeenschap of het geloof. De generatie geboren na 1975 is de eerste generatie die te maken krijgt met de quarterlife crisis. Deze generatie groeit op met een veelheid aan keuzemogelijkheden. Het idee bestaat dat je toekomst totaal ‘maakbaar’ is. En daar zit nu juist het probleem. Waar je vroeger bij falen de schuld bij je ouders, de kerk of je omgeving kon wegleggen is er tegenwoordig maar één persoon die je de schuld kan geven als je leven niet perfect is. En dat ben jijzelf (Wijnants, 2008).

Dit is dan ook de eerste generatie waarbij het aantal keuzemogelijkheden rond het dertigste levensjaar zo explosief gegroeid is. Een oorzaak hiervan is dat onze samenleving een voedingsbodem is voor het ontwikkelen van een quarterlife crisis. De individualisering, de ontkerkelijking, het wegvallen van traditionele kaders, het gemeenschapsleven en de meerkeuzemaatschappij zijn van invloed op de keuzestress van jongvolwassenen. Zelfs wie je bent, je identiteit, is een persoonlijke keuze (Prinsen, 2009).

Daar komt nog bij dat veel mensen van de oudere generatie, de jongere generatie als verwend zien. Uit mijn interview met psycholoog R. komt naar voren dat deze generatie jongvolwassenen opgegroeid is in tijden van welvaart en technologische ontwikkeling. Alles kon, alles werd groter en er waren bijna geen tegenslagen. Hierdoor werden de verwachtingen ook groter en willen de jongvolwassenen meer. Hij zou de generatie als “verwend” kunnen omschrijven omdat ze nauwelijks tegenslagen hebben gehad.

De quarterlife crisis

Dus wat is nu precies de quarterlife crisis? Tijdens mijn onderzoek valt het op dat veel jongvolwassenen nog niet weten wie ze nu precies zijn. Ze hebben hun hele leven gehandeld naar verwachtingen van anderen en komen nu op een punt dat ze zelf hun leven vorm moeten geven. Rond het dertigste levensjaar komen veel mensen in een fase waarin zij voor het eerst in hun bestaan echt de balans opmaken. In deze periode vindt een heroriëntatie op waarden plaats. Jongvolwassenen beginnen zich los te maken van oude vertrouwde structuren en willen meer hun eigen pad gaan kiezen, gebaseerd op hun ‘eigen-waarden’. Bij veel besluiteloze jongvolwassenen is dus een innerlijke strijd gaande. Er is een discrepantie tussen ‘binnen’ en ‘buiten’. Tussen je eigen wensen en verlangens en die van de buitenwereld.

Jongvolwassenen leven niet in overeenstemming met wie ze nu werkelijk zijn. Keuzestress, twijfels en dilemma’s drukken deze innerlijke stress uit. Daar komt nog eens bij dat de meeste dubbende jongvolwassenen ontvankelijk zijn voor externe prikkels, maatschappelijke trends en meningen van anderen. Een eigen maatstaf of richting in het leven ontbreekt nog (Prinsen, 2009).

Daarnaast bestaat het idee onder jongvolwassenen dat er een perfect leven bestaat waarin alles kan en alles mogelijk is. In dat leven kan ook alles tegelijk. Jongvolwassenen zijn voor hun gevoel in de belangrijkste fase van het leven belandt: partners moeten worden uitgezocht, huizen moeten worden gekocht, er komen misschien wel kinderen. Deze veranderingen kun je op middelmatige wijze aanpakken of je kunt streven naar perfectie. Het streven naar perfectie onder jongvolwassenen komt voort uit de illusie dat alles tegelijk kan en dat je dat ook voor elkaar moet zien te krijgen. Sociale vergelijking zet hen aan tot het nastreven van een steeds sterker wordende norm van ‘hoe het perfecte leven eruit ziet’ (Wijnants, 2008).

In mijn interview met quarterlife coach E. Prinsen komt naar voren dat zij de quarterlife crisis liever benoemd als de quarterlife quest. Zij ziet de quarterlife crisis als een zoektocht naar doelen in het leven van jongvolwassenen. Daarnaast lopen jongvolwassenen rond met serieuze levensvragen met betrekking tot het niveau van identiteit. Oftewel: Wie ben ik?

Quarterlife crisis & beroep

Op verschillende niveaus krijgen jongvolwassenen te maken met de quarterlife crisis. Gezien de beroepskeuze zijn er tal van mogelijkheden. In de ontwikkelingspsychologie komt naar voren dat de vroege volwassenheid de periode is waarin jongvolwassenen beslissingen moeten nemen die de rest van het leven blijven doorwerken. Één van de belangrijkste beslissingen is de keuze van een beroep. Die keuze gaat veel verder dan de vraag hoeveel geld ze willen verdienen: het gaat ook over status, gevoel van eigenwaarde en de bijdrage aan de maatschappij. Kortom, de beroepskeuze raakt de kern van de identiteit van de jongvolwassene (Feldman, 2011).

Quarterlife crisis & vergelijking

Jongvolwassenen hebben de behoefte om zich te vergelijken met anderen. Op deze manier hebben ze een maatstaf om hun eigen status te bepalen. Sociale media is bij uitstek de plek om je te vergelijken met leeftijdsgenoten. Uit mijn interviews met jongvolwassenen is naar voren gekomen dat zij dit allemaal gebruiken om de “status updates” van anderen te bekijken.
Sociaal psycholoog Leon Festinger (1954) is de eerste die zijn observaties over ‘sociale vergelijking’ als theorie uiteenzet. Hij stelt dat mensen de behoefte hebben zichzelf met anderen te vergelijken, zowel op fysiek niveau als op bijvoorbeeld het gebied van onze mening, status of vermogen. Mensen hebben een innerlijke behoefte aan zelfevaluatie en wanneer een objectieve standaard ontbreekt, zullen we ons vergelijken met relatief ‘gelijke’ personen. Het doel is hierbij om tot een zo accuraat mogelijke zelfbeoordeling te komen (Wijnants, 2008).

Quarterlife crisis & relaties

Ook op het gebied van relaties ervaren jongvolwassenen veel keuzestress. Veel van de jongvolwassenen zijn op zoek naar die ene perfecte partner en als ze die vinden, zijn ze bang dat ze alle andere potentiële partners laten lopen. Daarnaast vinden ze dat zij tijd nodig hebben om zichzelf te leren kennen en ze willen daarbij geen rekening houden met de gevoelens en gedachten van iemand anders. Zodra jongvolwassenen de leeftijd van 26, 27 jaar bereiken, willen zij toch serieuzer gaan daten. Ze willen voor hun dertigste een goede vaste relatie hebben, omdat dit altijd aan hen verteld is en van hen verwacht werd. Ze willen daarom ook al vroeg in de relatie weten of een relatie voor lange termijn gaat werken en anders gaan ze snel op zoek naar iemand anders (Robbins & Wilner, 2001).

Relaties zijn tegenwoordig een stuk gecompliceerder en minder voorspelbaar dan vroeger. De nieuwe mijlpalen, zoals op jezelf wonen, relaties ‘uitproberen’ en samenwonen, ervaren jongvolwassenen als nieuwe vrijheden maar ze zorgen ook voor extra twijfel en verwarring. Een partner moet tegenwoordig iets toevoegen aan je leven, je begrijpen en je gelukkig maken. Omdat er minder snel wordt samengewoond of getrouwd, zijn relaties vluchtiger van aard. Het ‘nut’ van een relatie of huwelijk is geslonken van materieel, sociaal-maatschappelijk en praktisch naar uitsluitend nog emotioneel. Voor jongvolwassenen dient een relatie tegenwoordig te passen in het grotere plaatje van zelfontplooiing, je relatie moet bijdragen aan de zin van je leven. Relaties worden daardoor kwetsbaarder; als ze niet leveren waar ze tegenwoordig uitsluitend nog toe dienen, het ultieme geluk, kun je ze maar beter zo snel mogelijk beëindigen (Wijnants, 2008).

Kenmerken quarterlife crisis

De bovengenoemde facetten van de quarterlife crisis zorgen voor veel onzekerheid en twijfels. Jongvolwassenen hebben vaak niet last van één, maar van alle onderdelen van een quarterlife crisis. Beroep, vergelijking, relaties, levens- en zinvragen, alles komt samen in de quarterlife crisis. Het is daarom ook niet verwonderlijk dat veel jongvolwassenen psychische en/of fysieke klachten krijgen. Uit mijn interviews is een lijst naar voren gekomen waaraan professionals jongvolwassenen in de quarterlife crisis kunnen herkennen:

Psychisch niveau:

– somber, onzeker, prikkelbaar, rusteloos, depressies, gericht op zelfontplooiing, piekeren, faalangst, doorgeslagen perfectionisme, gejaagdheid, drammerig, overactief, passief, vermijdend, afwachtend, besluiteloos en veel twijfels.

Fysiek niveau:

– spanning- en stressklachten, vermoeidheid, slapeloosheid en/of pijnlijke nek- en rugklachten, darmproblemen, hoofdpijn en een verminderde weerstand.

Daarnaast valt het op dat jongvolwassenen die qua persoonlijkheid de neiging hebben tot piekeren, streven naar perfectie, altijd de beste optie zoeken en het maximale uit het leven willen halen, gevoelig zijn voor het ontwikkelen van de quarterlife crisis. Uit mijn onderzoek is tevens gekomen dat jongvolwassenen in de quarterlife crisis een gebrek aan authenticiteit en autonomie ervaren (Prinsen, 2009).

Quarterlife crisis en professionals

Er is nog geen duidelijk wetenschappelijk vastgelegde methodiek voor de quarterlife crisis. Toch ben ik in mijn onderzoek wel achter een bepaalde methodiek gekomen, die kan helpen bij de quarterlife crisis.

Uit mijn interviews is naar voren gekomen, dat zowel psycholoog R. als quarterlife coach E. Prinsen, aangeven dat de Rationeel Emotieve Therapie kan helpen, omdat jongvolwassenen eisen aan zichzelf stellen die niet reëel zijn. Ze oordelen steeds over zichzelf en zijn daarin negatief. Ze vergelijken ook altijd opwaarts, dus met mensen die meer hebben en ze willen dat dan ook bereiken.

E. Prinsen vertelt daarbij dat het belangrijk is om naar het grote geheel te kijken. Zij benoemt een aantal methodes en technieken die kunnen helpen. Als eerste kan een talentenanalyse van de jongvolwassene helpen. Een tweede techniek is Lifestyle verandering. Dit is belangrijk omdat de generatie van nu gemakkelijk depressies aanwakkert. Door ongezond eten, weinig sporten, gebruik van sociale media (constante vergelijking) en meer drankgebruik. Een derde techniek is yoga en mind-fullness. Dit helpt om rust te krijgen in het hoofd. Een laatste methode is loopbaanbegeleiding. Deze methode helpt bij het uitstippelen van een carrière en onderzoekt wat een jongvolwassene nu precies wil bereiken in het leven.

Dus ondanks dat er nog geen echt wetenschappelijk vastgelegde methodiek voor de quarterlife crisis is, wil dit niet zeggen dat het een hopeloze zaak is. Er zijn verschillende methodes die jongvolwassenen kunnen helpen in hun zoektocht naar zichzelf en hun doelen in het leven. Het is alleen belangrijk dat professionals weten waarmee ze jongvolwassenen kunnen helpen. En dat kan dus met bovenstaande beschreven methodes. Zorg ervoor dat jongvolwassenen weer grip krijgen op hun leven zodat ze zich weer gelukkig voelen en authentiek kunnen gaan leven.

Conclusie

Terugkomend op de vraag die ik stel aan het begin van dit artikel, wil ik graag duidelijk maken dat het belangrijk is dat professionals erkenning geven aan de quarterlife crisis. Daarnaast denk ik dat het voor jongvolwassenen een opluchting kan zijn als zij ook weten van het bestaan van de quarterlife crisis.
Jongvolwassenen worstelen met vragen waar midlifers ook mee worstelen. De verhoudingen in het leven zijn veranderd. Waar de generatie van onze ouders op hun vijftigste in een identiteitscrisis belanden, doet de huidige generatie dat al rond hun dertigste. Jongvolwassenen bereiken in kortere tijd steeds meer, willen meer en kunnen meer. Maar in het streven naar perfectie kunnen jongvolwassenen te ver gaan. Ze kunnen fysiek en psychisch vastlopen, niet meer weten wat ze willen, wie ze zijn en wat hun doel is in het leven. Ik geloof er daarom in dat het goed is als de quarterlife crisis meer bekendheid krijgt, zodat jongvolwassenen die worstelen met alle keuzes en mogelijkheden kunnen zien dat zij niet de enige zijn en dat er nog een uitweg is.
Ik vind het belangrijk dat er nu al erkenning komt voor de quarterlife crisis omdat de generaties hierna, nog eerder en misschien wel meer last krijgen van de quarterlife crisis. Zij zijn opgegroeid in een nog sterker veranderende maatschappij, de technologie is nog meer ontwikkeld en de keuzes zijn nog breder. Het is hoogst waarschijnlijk dat u iemand in uw vrienden- en kennissenkring kent die te maken heeft met de verschijnselen van een quarterlife crisis. Als er nu al een goede behandeling wordt ontwikkeld voor de quarterlife crisis, kan dit in de toekomst alleen maar zijn vruchten afwerpen.

Literatuurlijst & Bronvermelding

Boeken

Feldman, S.F.(2011). Ontwikkelingspsychologie П. Amsterdam; Pearson Education.

Prinsen, E. (2009). Spiritualiteit werkt in de dertigersdip. Amsterdam; VBK Media.

Robbins, A. & Wilner, A. (2001). Quarterlife Crisis, the unique challenges of life in your twenties. New York; Penguin Putnam.

Wijnants, N. (2008). Het dertigersdilemma, de belangrijkste loopbaan en levensvragen van twintigers en dertigers. Amsterdam: Bert Bakker.

Interviews

Coach en therapeut Evelyn Prinsen, 3 mei 2012, .

Psycholoog R., 23 april 2012, eerstelijns psycholoog.